Op de allerlaatste dag van de zomervakantie, zondag 31 augustus, kan iedereen nog een leuke en verrassende uitstap maken in eigen gemeente. Zowel de geschiedenis van het fort in Kessel als wat er nu te zien en te beleven is, je kan het gratis meemaken als het fort die dag zijn poorten wagenwijd opengooit voor iedereen. We spraken erover met één van de gidsen van het fort, Marnix Verelst.

Wat maakt Kessel-fort zo uniek?

Van alle forten uit de twee fortengordels rond Antwerpen zijn er maar twee die in de vorm van een driehoek gebouwd werden, Brasschaat en Kessel. Van die twee kan je enkel het fort van Kessel nog bezoeken. Het fort van Kessel heeft in de eerste wereldoorlog ook echt in de klappen gedeeld en dat kan je zien en voelen. Je kan van heel dichtbij zien hoe de projectielen van een heel groot kanon, de zogenaamde Dikke Bertha, de dikke betonnen muren aan flarden hebben gereten. Het fort ademt nog de ziel van de mensen die in en rond het fort met de wreedheid van oorlog te maken hebben gehad. Het is geen museum dat zo opgesmukt is dat het niets meer met het oorspronkelijke verhaal te maken heeft. Je komt er in contact met de verhalen van de mensen die er verbleven hebben, zoals de laatste militaire conciërge die er woonde met zijn familie en van de lokalen zijn thuis had gemaakt.

Wat is er de voorbije jaren en maanden allemaal veranderd op kessel-fort?

Een heel mooie recente toevoeging is het monument aan de ingang dat een eeuwige herinnering is aan de  “Ten velde” ceremonie. Van juni 2015 tot november 2018 werd deze ceremonie elke vrijdagavond gehouden. Dat was echt uniek, dit zo veel keer doen en altijd opnieuw waren er veel aanwezigen.

Verder is de kamer van commandant  leeggemaakt en kan ze terug bezocht worden na 100 jaar afgesloten te zijn geweest. Dit is een echte tijdscapsule, heel erg interessant om te zien. Een gedeelte van wat er in die kamer gevonden is kan bekeken worden in de twee educatieve lokalen. Die zijn heel mooi en gaan ondertussen al zolang mee dat ze binnenkort wellicht opgefrist zullen worden.

Het sanitair werd ook gemoderniseerd en er kwam led-verlichting. En er komt regelmatig een kudde schapen op het fort. Zij houden op duurzame wijze de begroeiing en het onkruid kort. Nadeel is wel dat als de kudde geweest is en een tijd daarna je goed moet uitkijken waar je stapt of je staat in een keutel (om het proper te verwoorden 😊)

Ik denk dat ieder kind het wel spannend vindt om over soldaten en kanonnen te horen vertellen. Tel daar nog de indrukwekkende wandeling door donkere gangen en het schijnen met pillampen bij, of het staan in een oud donker doodstil cachot, …

Het is tijdens de opendag én op andere momenten ook aantrekkelijk voor kinderen om te komen kijken, waarom precies?

Ik denk dat ieder kind (leeftijd vanaf +/-4e leerjaar) het wel spannend vindt om over soldaten en kanonnen te horen vertellen. Of over slaapplaatsen en douches, bakkerijen en wasplaatsen, … Tel daar nog de indrukwekkende wandeling door donkere gangen en het schijnen met pillampen bij, of het staan in een oud donker doodstil cachot, …

Mijn ervaring met kinderrondleidingen is dat de meesten zeer enthousiast buitenkomen en zeggen dat het langer had mogen duren.

Wat is er tijdens de opendag allemaal te beleven?

Tijdens de opendeurdag kan je een korte rondleiding volgen van ongeveer anderhalf uur.  Je bezoekt een klein deel van het fort en ook o.a. de kamer van de commandant en de educatieve lokalen. Het is eigenlijk een proevertje. Bezoekers die maar één keer willen komen kijken moeten geen urenlange rondleiding volgen en bezoekers die meer willen weten, die kunnen op een later tijdstip een volwaardige rondleiding op een door hen gekozen tijdstip reserveren.

Voor de rest kan er nog gezellig voor en/of nagebabbeld worden op ons gezellig terras met een drankje aan democratische prijzen.

Waarom is het belangrijk om het verhaal van het fort te blijven vertellen?

Daarvoor verwijs ik naar 2 spreuken en een gedicht:

“Those who do not remember the past are condemned to repeat it”. En zo is het helemaal. Als je niet wat er vroeger zo gruwelijk fout loopt en waarom dat was, wat daar aan vooraf ging dan is de kans veel groter dat het nog eens gebeurt. En de gevolgen daarvan, brengt me bij de tweede spreuk:  Alleen de doden hebben het einde van “oorlog” gezien.

Het is mooi verwoord in dit gedicht:

“En nu elke getuigenis stilaan met de tijd verdwijnt,

zien we enkel nog wat er overblijft.

“Blijf erover praten”, zo werd ons geleerd.

Maar die woorden vervagen steeds meer en meer.

Machteloos kijken we toe met een hart vol zeer,

dat de geschiedenis zich herhaalt, keer op keer.”

 

Hoeveel uren heb je zelf al in en op het fort gespendeerd, heb je daar een idee van?

Daar heb ik totaal geen idee van, dat is zelfs  bij benadering niet in te schatten … 😊 Ik ben bij de gidsenwerking van sinds 2008 of zelfs 2007. Ik zat in de kerngroep van het grote herdenkingsprogramma “ den grooten oorlog ”in 2014 en ik was(ben) één van de coördinatoren van het “ten velde” project (2015-2018) en de 11 november herdenkingen vanaf 2015. Ontelbare uren heb ik hier dienst gedaan, maar de passie is nog even groot als al die jaren geleden.

We zoeken gemotiveerde mensen om ook gids te worden in het fort en we kunnen ook medewerkers gebruiken voor allerlei hand- en spandiensten. Nieuwe jonge mensen om ons ervaren team aan te vullen melden zich bij:

Rudy Van Nunen

0474 / 74 34 66

rudy.van.nunen@skynet.be

of

Bieke Balus

0471 / 24 46 91

bieke.balus@nijlen.be

Deel dit artikel
THEMA