In de natuur zijn, dat doet iedereen goed. Maar wat als je in een woonzorgcentrum (wzc) verblijft, hoe kan je dan genieten van de schaduw van een boom of de geuren en kleuren van een bloem? De oplossing daarvoor kwam van de Kesselse studente Zahra Zaman. Samen met een andere studente legde ze een mooie tuin aan in het wzc in Nijlen. De tuin ligt tussen twee kleine woongroepen, Groenerf en Binnenhof, waar bewoners met een cognitieve stoornis of dementie verblijven. Ze doopten het ‘de groene verbinding’. Zahra vertelt wat er allemaal bij kwam kijken.

Hoe kadert dit project in jullie opleiding?
Binnen onze opleiding Maatschappelijk Werk (graduaat, laatste jaar aan de AP Hogeschool) leren we om onder begeleiding een eigen project te bedenken, voor te bereiden, uit te voeren en nadien te evalueren. We kregen de kans om echt zelf de touwtjes in handen te nemen: van het ontwikkelen van een idee tot het leggen van contacten en het oplossen van praktische problemen. Dit project vroeg niet alleen om een goede voorbereiding, maar ook om stressbestendigheid en oplossingsgericht denken. Zelf heb ik altijd al interesse gehad in tuinen en planten. Mijn vader is er ook vaak en graag mee bezig, dus die liefde voor groen heb ik van thuis meegekregen.

Hoe hebben jullie de uitwerking aangepakt?
Samen met mijn medestudente, Marie-Anne Dumarez, begonnen we met brainstormsessies en daarna presenteerden we ons voorstel in de klas om feedback te krijgen.

We spraken af met de dagelijks verantwoordelijke, Mies Van Dingenen en Wendy De Rijdt, teamcoach zorg van Groenerf en Binnenhof. Met hun hulp én die van andere personeelsleden gaven we het project verder vorm. Op 18 april was het dan zover, de dag van de uitvoering, waarbij iedereen betrokken was.Van directie en zorgpersoneel tot bewoners en zelfs familieleden.

Hoe verliep die uitwerking? Hoe kozen jullie bv de plantensoorten?
Bij tuincentra informeerden we ons over bloemen die veilig, onderhoudsvriendelijk en winterhard zijn. Met veilig bedoelen we dat bewoners er soms onbedoeld van eten. De plantenbakken hebben we op de juiste hoogte laten maken zodat mensen in een rolstoel van dichtbij kunnen genieten van de geuren en kleuren en de planten kunnen aanraken.

We gingen met foto’s van verschillende bloemen langs bij de bewoners, zodat zij zelf konden aangeven welke soorten ze het mooist vonden. Op basis van hun voorkeuren maakten we een eerste plattegrond. Die bleek achteraf niet ideaal: de gekozen bloemen waren niet kleurrijk genoeg en niet winterbestendig. We overlegden opnieuw met Mies en Wendy en met hun advies kozen we nieuwe soorten en stelden een aangepast plan op met afstanden, verzorgingsinstructies enz..

Bij de plantenkeuze hoort ook symboliek. We hebben bv. vergeet-me-nietjes geplant omdat we ook van mensen die mentaal niet meer zijn wie ze waren niet willen vergeten wat ze allemaal betekend hebben en nog steeds betekenen.

Wat maakt het bijzonder om dit in een woonzorgcentrum te doen?
Voor mij was het extra bijzonder omdat mijn oma en moeke er verbleven. Het voelt waardevol om iets terug te kunnen doen voor een plek die veel voor mijn familie betekend heeft. Het aanleggen van de tuin voelde als een vorm van dankbaarheid en eerbetoon.

Welke reacties hebben jullie gekregen van bewoners?
En van bezoekers

De reacties waren enthousiast. Bewoners, familie, vrijwilligers en medewerkers zijn blij dat de tuin aangelegd werd, nu de verbouwingen van Groenerf en Binnenhof afgerond zijn. Ze vinden het fijn dat er opnieuw kleur en leven in de buitenruimte kwam. De bewoners hielden ons goed in de gaten tijdens de aanleg en gaven van achter hun raam a volonté aanwijzingen. Een mevrouw deed dat zo vaak dat we haar vroegen of ze mee wou komen helpen? Maar dat kon volgens haar niet want ze was net naar de coiffeur geweest. 😊

Kijken jullie na dit project anders naar (de werking van) een woonzorgcentrum en naar de bewoners?
Zeker. We hebben gezien hoe belangrijk kleinschalige initiatieven kunnen zijn voor het welzijn van bewoners. Achter elke bewoner zit een eigen verhaal, een verleden en een diepgewortelde behoefte aan verbinding. Vooral bij bewoners met dementie merkten we dat herhaalde gesprekken weinig effect hadden. Maar de tuin zelf, met geur, kleur en rust, spreekt op een ander niveau aan. Het is iets blijvends waar bewoners dagelijks van kunnen genieten, zelfs als woorden niet meer alles zeggen.

We hebben gezien hoe belangrijk kleinschalige initiatieven kunnen zijn voor het welzijn van bewoners.
Zahra Zaman
Deel dit artikel
THEMA