Wanneer precies en hoe werd brandweer Nijlen opgericht?
Het begon allemaal in 1924 toen mensen gepolst werden of zij eventueel bereid waren tot het pompierskorps toe te treden als vrijwilliger, dus zonder enige vergoeding. Een eerste vergadering volgde in herberg “Den bonten os” bij Antoon Dams om het doel van het vrijwillig pompierskorps uiteen te zetten. Een 40-tal inwoners van Nijlen kwam daarop af. Een tweetal weken nadien was er een officieuze bijeenkomst op het gemeentehuis onder voorzitterschap van burgemeester Leopold Claes, bijgestaan door gemeentesecretaris Alfons Cools en veldwachter Aloïs Lieckens. 18 vrijwilligers gaven hun “jawoord” en het vrijwillig pompierskorps was geboren. Op 8 juni 1925 was er dan de officiële stichtingsvergadering. Veel gerief hadden we niet, blussen deden we bv. enkel met emmers.
Was het in die beginjaren gevaarlijker dan nu om brandweerman te zijn?
Nee, eigenlijk net omgekeerd. Het duurde vroeger veel langer vooraleer we wisten dat er een brand was. De mensen kwamen met de fiets tot bij ons om te vragen of we zo snel mogelijk konden komen… ook met de fiets. Tegen de tijd dat we bij de brand waren, ging het vooral om controleren en vermijden dat het erger zou worden. Nu zijn we er snel bij en gaan we het brandende huis binnen om zoveel mogelijk te redden. Da’s gevaarlijker maar we hebben nu wel veel meer beschermingsmiddelen. Vroeger konden we een brandend huis ook niet betreden want we hadden helemaal geen dingen als bv. perslucht of goede beschermingspakken. Helemaal in het begin kwamen we daar met onze gewone kledij aan. Over kledij gesproken… een anekdote vertelt dat er lang geleden iemand ’s nachts gewaarschuwd werd over een brand, Hij sprong plichtsbewust het bed uit en stormde naar buiten. Zoals gewoonlijk kwam zijn vrouw dan achterna met zijn fiets, maar die nacht ook met zijn broek! Het was pas in 1961 dat het toenmalige gemeentebestuur een sirene aankocht.
Wanneer kregen jullie meer materiaal en een echte kazerne?
In 1975, toen we 50 jaar bestonden kregen we een echte kazerne op de locatie waar we nu zitten, maar wel alleen in het achterste deel. We kregen toen ook een echte ladderwagen. Wat we krijgen nu we 100 jaar bestaan, dat weten we nog niet (gelach). We hadden in de jaren daarvoor alleen tweedehandswagens van de civiele bescherming waar we dan zelf met wat improviseren een pomp in monteerden. De brandweermannen zaten toen achteraan, in open lucht.
Het gebeurde toen wel eens dat wij met toeters en bellen vertrokken naar een brand, terwijl de kinderen voor ons reden op hun fietsjes. Die waren rapper dan onze wagen van toen, toch in het naartoe rijden omdat de motor eerst warm moest lopen. In het terugrijden waren we wel sneller (opnieuw gelach). Later kwam Anneke, een nieuwe Mercedes vrachtwagen die de naam kreeg van de vrouw van de commandant. Die doet vandaag nog steeds dienst in Roemenië, daar is die een keer naartoe gebracht.
“In de jaren ’70 was het bijna gedaan met brandweer Nijlen”
We waren toen met meer brandweermannen maar we waren nog altijd een klein korps. Ten tijde van de fusie van gemeenten zoals ook hier met Kessel en Bevel wilde men brandweer Nijlen onderbrengen bij het grotere korps van Lier. Daar heeft de toenmalige burgemeester een stokje voor kunnen steken. Over burgemeesters gesproken, het gebeurde trouwens wel eens dat de burgemeester ons tijdens lange interventies, zeker bij nacht en ontij, een hart onder de riem kwam steken. Toen er eens een dijkbreuk was en we daar de hele nacht in de weer waren, kwam hij daar toe met flessen sterke drank. Dat was letterlijk een gebaar waar wij het warm van kregen.
Hoe gaan jullie om met de psychologische impact van wat jullie allemaal zien en meemaken?
Bij brandweer Nijlen is het al 100 jaar altijd ‘samen uit, samen thuis’. We vertrouwen mekaar blindelings en we kunnen bij mekaar terecht, ook na een interventie. Het is altijd een slecht idee om na een zware interventie zoals een ernstig ongeval meteen naar huis te gaan. Dan is het beter om samen te blijven plakken, want slapen doe je toch niet de eerste uren erna. Daarbovenop is er nu natuurlijk ook meer professionele psychologische ondersteuning in de vorm van het zogenaamde FIST-team. Dat wordt echt goed opgevolgd want soms is het natuurlijk wel zwaar. In de loop der jaren vielen er gelukkig maar heel zelden dodelijke slachtoffers te betreuren bij branden, maar er zijn wel meermaals dodelijke ongevallen geweest. Zeker als daar kinderen bij betrokken zijn, dan is dat heel zwaar. Gelukkig hebben we hier nog nooit een brandweerman verloren of een collega moeten afvoeren vanwege zware verwondingen. We hopen dat dat altijd zo mag blijven.
Langs de andere kant moeten er ook heel wat ‘stoten’ gebeurd zijn, dingen waar je achteraf eens goed mee kan lachen?
Ja, er gebeurden af en toe wel eens dingen waar je achteraf samen eens goed mee kon lachen. Tijdens een brand in een boerderij in Bevel is er een brandweerman in geslaagd om op één avond twee keer in dezelfde mestput te vallen. Na de eerste keer ging hij terug naar huis om een nieuw uniform aan te doen want hij stonk natuurlijk uren in de wind. Toen hij terug kwam wilde hij tonen wat er nu precies gebeurd was en hop… daar verdween hij voor een tweede keer in de stinkende massa (gelach).
In de begindagen, toen we het nog niet zo gewoon waren om een brandend gebouw te betreden, werkten we met een koord om altijd letterlijk ‘voeling te houden’ met de brandweerman die het huis binnenging, zodat we hem altijd meteen konden terughalen als dat nodig zou zijn. Het gebeurde eens een keertje dat de koord tekort was en de man die buiten stond vond er niets beter op dan die koord dan maar los te laten. De brandweerman in het huis wandelde toen los door de achterdeur terug naar buiten! Dat was op 1 januari. Of dat toeval was laten we maar in het midden (gelach).
En dan was er die keer toen we naar Brussel moesten om ondersteuning te bieden bij een grote interventie. We vertrouwden het zaakje niet en wilden onze brandweerwagen niet alleen laten uit schrik dat er materiaal gepikt zou worden. Jan heeft toen zijn taak om een oogje in het zeil te houden heel ernstig genomen met een riek in de hand. Dat waren ze niet gewoon daar in Brussel, een brandweerman die met een riek zijn camion bewaakte!
Veel plezier zullen jullie ook wel los van interventies gemaakt hebben, hier aan de toog of ergens anders?
Zeker en vast! We hebben een vzw om naast de interventies van alles te organiseren om die vriendschapsband te onderhouden. We hebben mannen gehad die verkleed als K3 optredens gaven om maar even iets te noemen. Er zijn wandel- en fietstochten en de welbekende ‘quiz van de brandweer’ zal ter ere van ons 100-jarig jubileum voor de laatste keer georganiseerd worden. We hebben ook eens meegedaan aan de opnames van een videoclip van Novastar om met de ladderwagen te simuleren dat er iemand uit een straaljager viel.
We doen veel dingen om die kameraadschap te onderhouden en dat loont ook. We hebben hier nooit problemen om voldoende mensen te vinden, dat is op andere plaatsen wel anders. Mensen zien ons samen bezig, merken dat de sfeer ongelofelijk goed is en dat trekt mensen aan. De conclusie is duidelijk: het is nergens zo goed als bij brandweer Nijlen!
Opendeurdag en feest op zaterdag 7 juni 2025
Dit jaar vieren we een hele eeuw Brandweer Nijlen – ja, 100 jaar lang paraat voor jullie veiligheid én plezier! Dit moet natuurlijk gevierd worden en dat gaan we groots aanpakken. Wat mag je verwachten?
Wanneer? Zaterdag 7 juni 2025 Waar? Rondom de brandweerkazerne en het Kerkplein in Nijlen Toegang? Helemaal gratis!